Ga naar inhoud
Kruimelpad:

Communicatie met personen die doofblind zijn

Doofblindheid maakt het dagelijks leven en communiceren moeilijk. Er zijn verschillende manieren om te communiceren met iemand die doofblind is. Iedereen is anders en heeft andere voorkeuren. Daarom zijn communicatieafspraken extra belangrijk.

Doofblindheid en communicatiemethodes

Ken of ben jij iemand die doofblind is? Of iemand die doof of slechthorend is en steeds slechter gaat zien? Dan weet je dat, in zo’n situatie, communicatie een echte uitdaging is. Doofblinde mensen zijn vaak afhankelijk van anderen om hen te helpen communiceren. Het vergt ook veel geduld van beide kanten.

Doofblinde personen kunnen op verschillende manieren communiceren. Iedereen is anders. Dus ook de voorkeur voor communicatiemethode is per persoon verschillend. Het is ook afhankelijk van hoeveel iemand nog kan horen of zien. Enkele voorbeelden zijn:

Gebarentaal is vaak een vertrouwde en effectieve vorm van communicatie. Soms is dit nog steeds mogelijk door de gebaren in het gezichtsveld te maken. Het leren van vierhanden-gebaren (tactiele gebaren) is handig in omstandigheden die het moeilijk maken de gebaren te zien.

Tactiele communicatie, zoals vierhanden-gebaren en vingerspellen in de hand, kan belangrijk zijn. Het gebruik van braille en gehoorapparaten kan, afhankelijk van de mate van verlies van gehoor en zicht, nuttig zijn.

Visuele communicatiemethoden, zoals het gebruik van braille of vergroot schrift, kunnen nuttig zijn. In sommige gevallen is gebarentaal nog mogelijk.

Afhankelijk van individuele voorkeuren, kan dit gebarentaal, tactiele gebaren, braille of communicatie via technologische hulpmiddelen omvatten.

Dit kan variëren, afhankelijk van eerdere communicatie-ervaringen. Tactiele communicatie, gesproken taal en technologische hulpmiddelen kunnen allemaal relevante communicatiemethoden zijn.

Oefen regelmatig tactiele communicatie en bouw een vertrouwensband op met de doofblinde persoon. Neem de tijd om elkaar te leren kennen en te wennen aan elkaars communicatiestijl.

Tips: communiceren met een doofblind persoon

Maak gebruik van lichaamspositie en beweging om de aandacht te trekken en belangrijke informatie te communiceren. Sta aan de voorkant of zijde van de persoon en gebruik subtiele bewegingen om de focus te behouden.

Als de persoon nog iets ziet, spreek dan af welke afstand het prettigst is.

Zorg voor duidelijke en consistente aanrakingen tijdens de communicatie. Gebruik bijvoorbeeld zachte, langzame aanrakingen om aandacht te vragen en meer druk om specifieke boodschappen over te brengen. Gebruik eenvoudige gebaren en symbolen tijdens tactiele communicatie om basisconcepten en informatie over te brengen. Houd gebaren beknopt en herhaal ze indien nodig voor duidelijkheid.

Minimaliseer afleidingen en storende elementen tijdens tactiele communicatie om de focus en concentratie te behouden. Kies rustige en comfortabele omgevingen voor effectieve communicatie.

Respecteer altijd de persoonlijke ruimte en grenzen van de doofblinde persoon. Vraag toestemming voordat je tactiele communicatie gebruikt en respecteer hun comfortniveau.

Zorg voor context en verduidelijking tijdens tactiele communicatie door belangrijke details en achtergrondinformatie te delen. Beschrijf bijvoorbeeld de omgeving, geluiden of mensen om hen heen.

Oefen regelmatig tactiele communicatie en bouw een vertrouwensband op met de doofblinde persoon. Neem de tijd om elkaar te leren kennen en te wennen aan elkaars communicatiestijl.

Wees geduldig tijdens de communicatie en geef de doofblinde persoon voldoende tijd om te reageren. Luister actief naar hun feedback en pas je communicatiestijl indien nodig aan.

hulp bij het maken van communicatieafspraken

Communicatietraining bij beperkt horen én zien

Iedereen en elke situatie is anders. GGMD helpt met communicatietrainingen die passen bij wat jij nodig hebt. De communicatietraining bij beperkt horen én zien wordt bij jou thuis gegeven. Ook je partner, familie en vrienden kunnen meedoen met de training. Je leert over de verschillende vormen van communicatie en wat het beste bij jullie situatie past. GGMD kan ook helpen bij het maken van communicatieafspraken.

Lees meer over communicatietraining bij beperkingen in horen én zien

Meer informatie

In de ‘Communicatietraining bij beperkt horen én zien‘ maak je stap voor stap kennis met de volgende vormen van communiceren:

Tactiele gebaren (vierhanden-gebaren)

Als je slechter gaat zien, kan het moeilijk worden om te communiceren met gebaren. Bij tactiele gebaren liggen de handen van de personen die met elkaar gebaren op elkaar. Het gebaar kan worden gevoeld door degene van wie de handen bovenop liggen.

Vingerspellen in de hand

Het alfabet wordt met een vinger op de handpalm geschreven. Vingerspellen kan een aanvulling zijn op tactiele gebaren, bijvoorbeeld bij namen of als er voor iets geen gebaar is.

Lorm-alfabet

Het Lorm-alfabet lijkt een beetje op Braille. Lorm wordt vooral gebruikt door mensen die blind zijn geboren en later slechthorend of doof zijn  geworden. Zij hebben geen ervaring met gebaren en vingerspellen, maar wel met Braille.

Bij Lorm worden op afgesproken plekken op de handpalm tikjes gegeven. Elke letter heeft een andere plek op de hand. Door deze letters met elkaar te verbinden vormt zich een woord.

Braille

In jouw eigen tempo leer je stap voor stap Braille lezen met je vingers. Hierdoor wordt het lezen van boeken, kranten en sociale media weer mogelijk. Braille kan ook goed gebruikt worden naast het lezen van teksten met grote letters. Naast braille lezen, leer je ook met een brailleregel en/of met een brailletypemachine omgaan.

Social Haptic Communication (SHC)

Ervaar je gebrek aan informatie, bijvoorbeeld op het gebied van gezichtsuitdrukkingen of informatie uit de omgeving? SHC is een aanvullende vorm van communiceren. Met aanraking (door handen) op het lichaam wordt informatie gegeven, bijvoorbeeld over emoties, de sfeer en de indeling van een ruimte. In de basistraining maak je stap voor stap kennis met deze aanvullende vorm van communiceren.

GGMD biedt hulp aan mensen met gehoorproblemen – ook personen die doof én blind zijn – en hun naasten. We ondersteunen bij alle problemen die gerelateerd zijn aan het gehoor met de bijbehorende gevolgen.

Dat doen we door maatschappelijke dienstverlening en ambulante begeleiding te bieden. We bieden bijvoorbeeld individuele begeleiding, groepsgesprekken en ondersteuning of geven training op gebied van:

Ook bieden we geestelijke gezondheidszorg aan mensen met een gehoorbeperking die mentale en psychische problemen ervaren. We behandelen bijna alle GGZ diagnoses.

Je kunt je bij GGMD aanmelden door het aanmeldformulier in te vullen. Neem de tijd om dit uitgebreide formulier in te vullen (je hebt hiervoor je Burgerservicenummer en gegevens van je verwijzer nodig). Vraag hier eventueel hulp bij. Je verwijzer kan ook het formulier invullen of de aanvraag doen via ZorgDomein.

Na het aanmelden neemt een van onze medewerkers contact met je op voor een informatief gesprek. Wij kijken dan of wij je kunnen helpen en hoe het beste gecommuniceerd kan worden. Bekijk onze werkwijze voor informatie over de kosten voor hulp.

GGMD biedt een breed pakket aan behandelingen, begeleiding en training van mensen die zich begrensd voelen door hun gehoor én aan hun naasten. Ook alle bijbehorende gevolgen vallen onder het behandelaanbod van GGMD.

De professionele hulpverlening van GGMD bestaat onder andere uit maatschappelijke ondersteuning, logopedie, generalistische basis GGZ en specialistische GGZ. In principe bieden we behandeling voor bijna alle GGZ-diagnoses.

Verwijzingen kunnen via ZorgDomein naar GGMD worden verstuurd of via het aanmeldformulier worden aangemeld.

Meer informatie en contact voor verwijzers en gemeenten lees je hier.

Meer informatie en trainingen